Trong khi các nhà sách truyền thống không giảm, hoặc nếu có chỉ dao động từ 10%-20% theo giá bìa; thì ở một số kênh bán sách trực tuyến, mức giảm này đã cao hơn mức cho phép. Việc giảm giá sâu chỉ mang đến cái lợi trước mắt là khả năng tiếp cận khách hàng/độc giả nhiều hơn; tuy nhiên, những hệ lụy sau đó thì không phải ai cũng nhìn thấy.
Gần chục năm nay, không ít độc giả thay vì ra nhà sách truyền thống lại lựa chọn mua sách tại các cửa hàng sách trực tuyến của một số kênh như Tiki, Vinabook, nhasachphuongnam, Fahasa… Ngoài sự tiện lợi (không phải mất thời gian ra nhà sách), một lý do khiến xu hướng mua sách trực tuyến ngày càng phổ biến chính là mức chiết khấu hấp dẫn mà các kênh bán sách trực tuyến đang áp dụng. Điển hình như Tiki, dù sách mới xuất hiện trên thị trường, nhưng mức chiết khấu mà đơn vị này dành cho khách hàng của mình đã lên tới 30%-40%.
Liên quan đến việc giảm giá sâu, trong văn bản Công ty Sáng tạo Văn hóa First News – Trí Việt gửi tới các công ty, nhà sách trên toàn quốc về “Quy định mức giá bán áp dụng tại các công ty, nhà sách trên toàn quốc, các cửa hàng trực tuyến” mới đây, có một nội dung đáng chú ý: “Tất cả các công ty, các cửa hàng sách truyền thống trên toàn quốc và cửa hàng trực tuyến trên sàn thương mại điện tử, cam kết không bán sách của First News – Trí Việt cho bạn đọc vượt mức chiết khấu bán lẻ 30% so với giá bìa”.
Ngoài ra, phía First News – Trí Việt cũng yêu cầu: “Số tựa sách áp dụng mức chiết khấu trần 30% không vượt quá 20% trên tổng số tựa sách mà đơn vị đang phát hành của First News – Trí Việt”.
Động thái này của First News – Trí Việt xuất phát từ việc các kênh bán sách trực tuyến đang áp dụng mức chiết khấu khá cao, cao hơn mức chiết khấu bán lẻ 30% mà các đơn vị xuất bản đang áp dụng. Trên thực tế, mức chiết khấu 30% là mức phổ biến; riêng với những “ông lớn” thì mức chiết khấu này đã phải đội lên 50%-55% toàn bộ chi phí của một cuốn sách.
Theo chia sẻ của ông Nguyễn Văn Phước, Giám đốc First News – Trí Việt, trước mắt Tiki đã đồng ý với cam kết này. Thời gian tới, đơn vị này sẽ tiếp tục làm việc với những đối tác khác như Fahasa online, PNC online, Vinabook và tất cả những trang bán sách online khác để có những cam kết tương tự, nhằm bảo vệ môi trường trong sạch trong kinh doanh văn hóa đọc và phát triển tri thức, nâng tầm văn hóa Việt Nam.
Ông Nguyễn Văn Phước cho rằng, tác động lớn nhất đến từ việc giảm giá sâu là làm xáo trộn lớn thị trường xuất bản Việt Nam vốn đang rất cần hỗ trợ, phát triển.
“Tranh đua giảm giá không điểm dừng này sẽ làm các đơn vị xuất bản, NXB thu không bù chi, khi bán một cuốn sách không lời quá vài phần trăm chưa tính lãi suất ngân hàng đã vay để đầu tư vào bản quyền, bản thảo, giấy, công in, truyền thông và đầu tư những dịch giả, biên tập giỏi, thiết kế đẹp. Đây chính là lý do buộc First News sau nhiều lần cảnh báo, đàm phán, phải lên tiếng mạnh mẽ trên mạng xã hội để bảo vệ mình và bảo vệ tất cả các NXB và ngành xuất bản”, ông Phước bày tỏ.
Ngoài ra, thêm một hệ lụy mà những người trong nghề chỉ ra, đó là việc giảm giá sâu khiến khách hàng/độc giả quen với việc giảm giá nhiều, làm cho nhiều đơn vị phát hành bán theo giá bìa hoặc giảm giá ít sẽ gặp khó khăn, thậm chí đóng cửa. Khi đó, nhiều độc giả không quen mua sách online sẽ gặp khó khăn trong việc mua sách, các thể loại sách không phổ biến bán online cũng sẽ hạn chế về chỗ để bán và độc giả cũng khó tìm chỗ để tìm mua.
Theo Sài Gòn Giải Phóng